جنگ، حتی اگر مستقیماً در خانه‌تان جریان نداشته باشد، تهدیدی جدی برای جان، سلامت، امنیت و روان افراد است.
در چنین شرایطی، دانستن برخی نکات ساده ولی حیاتی می‌تواند جان شما و عزیزانتان را نجات دهد.
در این مقاله، به زبان ساده، نکاتی را مرور می‌کنیم که در زمان حمله، بمباران، اختلالات شهری، قطع برق یا حتی پناه گرفتن باید بدانید و آماده باشید.
مهم‌ترین اصل: حفظ آرامش در بحران
در جنگ، بیشتر آسیب‌ها ناشی از واکنش‌های عجولانه و بدون برنامه است.
آرامش به شما اجازه می‌دهد تصمیم بهتر بگیرید، کودکان را کنترل کنید و از منابع موجود به‌درستی استفاده کنید.
✅ نفس عمیق بکشید
✅ برنامه ذهنی‌تان را مرور کنید
✅ اطلاعات را از منابع معتبر دریافت کنید (نه شایعات)
آماده‌سازی «کیف اضطراری» یا Go Bag
همیشه یک کیف آماده داشته باشید که در عرض چند ثانیه بتوانید با خودتان ببرید.
موارد ضروری داخل کیف:
- کارت شناسایی و اسناد مهم (در پوشه ضدآب)
- آب آشامیدنی (حداقل ۲ بطری نیم‌لیتری)
- غذای آماده (کنسرو، بیسکوییت خشک، آجیل)
- چراغ قوه یا چراغ پیشانی
- باتری اضافی / پاوربانک
- داروهای ضروری + نسخه‌ها
- کمک‌های اولیه (باند، پماد سوختگی، الکل، چسب زخم)
- پول نقد
- ماسک، دستکش و ژل ضدعفونی
- پتوی نجات (فضایی یا نازک سبک)
✅ این کیف را در محلی مشخص و دم‌دست نگه دارید.
شناخت پناهگاه امن خانگی
در صورت بمباران یا حمله هوایی، باید جایی در خانه را برای پناه گرفتن آماده کنید:
بهترین گزینه‌ها:
- زیرزمین (در صورت استحکام)
- سرویس بهداشتی داخلی (بدون پنجره)
- گوشه‌های داخلی خانه، زیر راه‌پله
- زیر میز چوبی یا فلزی محکم
بدترین مکان‌ها:
- کنار پنجره یا شیشه
- زیر سقف‌های کاذب
- بالکن یا پشت‌بام
- کنار وسایل سنگین معلق
✅ قبل از وقوع بحران، مکان مناسب را مشخص و به اعضای خانواده آموزش دهید.
قطع خودکار برق، گاز و آب در مواقع خطر
در زمان انفجار یا لرزش شدید، خطر نشت گاز یا برق گرفتگی جدی است.
✅ شیر اصلی گاز و فیوز برق را شناسایی کنید
✅ در صورت بوی گاز، فوراً شعله و برق را خاموش کرده و از محیط خارج شوید
✅ هنگام خروج از خانه، شیرها را ببندید
حفاظت از کودکان، سالمندان و بیماران
افراد آسیب‌پذیر نیاز به مراقبت ویژه دارند:
- برای کودکان وسایل سرگرمی کوچک (دفتر نقاشی، عروسک) در کیف اضطراری قرار دهید
- داروهای خاص سالمندان (فشارخون، دیابت، قلب) را همیشه در دسترس نگه دارید
- افرادی با ناتوانی جسمی نیاز به برنامه تخلیه سریع با کمک دیگران دارند
✅ حتماً لیست داروها و اطلاعات پزشکی همراه داشته باشید.
اطلاع‌رسانی از منابع رسمی
در شرایط جنگی، شایعات خطرناک‌تر از خود بمب‌ها هستند.
✅ فقط به منابع رسمی (رادیو، تلویزیون، سایت‌های دولتی، اپلیکیشن‌های معتبر) اعتماد کنید
✅ عضویت در گروه‌های خبری محلی و امدادی با اعتبار بالا مفید است
✅ پیام‌ها را با فکر و دقت برای دیگران فوروارد کنید
خاموشی، سکوت و استتار در شب
در برخی مناطق جنگی، استفاده از نور یا صدا می‌تواند شما را هدف قرار دهد.
✅ از پنجره‌ها نور نتابد
✅ چراغ‌ها را با پارچه تیره یا مقوا بپوشانید
✅ سکوت نسبی در ساعات حساس حفظ شود
✅ اگر در فضای باز هستید، از لباس با رنگ خاکی یا تیره استفاده کنید (نه رنگ‌های جیغ)
زمان تخلیه: چه زمانی خانه را ترک کنیم؟
فقط در صورتی که منابع رسمی یا شرایط خطرناک غیرقابل کنترل شدند (آتش‌سوزی، تخریب، گاز شیمیایی) خانه را ترک کنید.
هنگام خروج:
- کیف اضطراری را بردارید
- مسیر از قبل مشخص‌شده را بروید (نه راه ناشناخته)
- از پل‌ها، تونل‌ها یا ساختمان‌های نیمه‌تخریب دوری کنید
- با دیگران در تماس باشید، اما مسیر را آهسته نروید
مراقب مین، گلوله عمل‌نکرده یا مواد مشکوک باشید
در مناطق جنگ‌زده:
❌ به اشیای فلزی، سیم، جعبه‌های بدون مشخصات، بقایای جنگی دست نزنید
❌ اگر چیزی براق یا بی‌صدا در زمین دیدید، عقب‌نشینی کنید
✅ به کودکان آموزش دهید چیزی را از زمین برندارند
حمایت روانی در بحران
ترس، اضطراب، کابوس، حملات عصبی—all ممکن است در زمان جنگ دیده شود، حتی در بزرگسالان.
✅ با اعضای خانواده حرف بزنید
✅ از اخبار بیش از حد پرهیز کنید
✅ برای کودکان فضا را آرام نگه دارید (بازی ساده، آرامش کلامی)
✅ اگر علائم شدید شد، به پزشک یا تیم روان‌پزشکی اضطراری مراجعه کنید
سخن پایانی
در جنگ، بقا فقط به شانس بستگی ندارد.
آگاهی، آمادگی و حفظ خونسردی مهم‌ترین ابزار شما هستند.
✅ خانه‌تان را آماده کنید
✅ کیف اضطراری داشته باشید
✅ مکان امن را از قبل بشناسید
✅ اطلاعات درست بگیرید
✅ از خود و دیگران مراقبت کنید
آمادگی = زنده ماندن + حفظ جان عزیزان
